Translate

dinsdag 25 augustus 2015

Limburg bestaat niet (meer)

Volgens mijn omgeving kom ik uit Limburg. Sterker nog, dat is mij van jongs af aan verteld. En steeds meer mensen geloven het ook. Zo zingt Rowwen Heze dat het een kwestie van geduld is dat "Heel Holland Limburgs lult" en heeft Gé Reinders het over een "Stjomme Limburger mit ein zachte G". Er is zelfs een Regionale Omroep met Limburg in zijn naam (die in de goede oude tijd gewoon ROZ heette, de Regionale Omroep Zuid) en tegen de Duits-Belgische grens aan praten ze al jaren over een FC Limburg.

Het echte Limburg begon ooit onder Maastricht. Het schijnt dat Teuven, net onder de grens, het enige gehucht is dat nu nog bij (Belgisch) Limburg hoort en oorspronkelijk Limburgs is. Maar in de Europese scheiding na de Napoleontische tijd wilde de bezitterige voorvader van Willem-Alexender de titel "hertog van Limburg" niet kwijt en noemde hij een gebied, dat voorheen Gelders, Brabants of Luiks was, "Limburg". Het nieuwe "hertogdom Limburg", deel van Nederland maar wel lid van de Duitse Bond tot ongeveer 150 jaar geleden.

Dat leerden we niet op school, net zo min als dat we leerden dat een kleine honderd jaar geleden onze grootouders nog demonstreerden voor aansluiting bij België, na de Eerste Wereldoorlog. Net zo min als dat we meekregen dat Maastricht de hoofdstad werd omdat het als garnizoensstad altijd op de hand van het Oranje Holland was gebleven.

Het is opmerkelijk hoe in minder dan 200 jaar het collectieve geheugen kan veranderen. Vraag een Limburger naar de geschiedenis van van grondgebied, en hij zal vertellen dat zijn verre voorouders al Limburgers waren. Terwijl zij het glas hieven op Hertog Jan van Brabant (in Arcen) of op de Hertog van Gelder zoals in het Venlose carnavalsliedje. En ook zuidelijker, op enkele gebieden na was het huidige Limburg gewoon onderdeel van wat elke Limburger tegenwoordig als "Holland" ziet.

En toch, toch voel ik me ergens Limburger. Al is het maar door mijn zachte G. En dat is ook precies wat Limburgers, door de geschiedenis heen, verbindt. De eigen taal, in zijn talloze dialecten. Want uiteindelijk zijn de woorden waarin we elkaar begrijpen, meer dan de naam die de grond heeft gekregen, de werkelijke band.